Daniel
Verse Indeterminate Unknown
- 
Gefrægn ic Hebreos           eadge lifgean  
 in Hierusalem,           goldhord dælan,
 cyningdom habban,           swa him gecynde wæs,
 siððan þurh metodes mægen           on Moyses hand
 
- 5
- 
wearð wig gifen,           wigena mænieo,  
 and hie of Egyptum           ut aforon,
 mægene micle.           þæt wæs modig cyn!
 þenden hie þy rice           rædan moston,
 burgum wealdan,           wæs him beorht wela.
 
- 10
- 
þenden þæt folc mid him           hiera fæder wære  
 healdan woldon,           wæs him hyrde god,
 heofonrices weard,           halig drihten,
 wuldres waldend.           Se ðam werude geaf
 mod and mihte,           metod alwihta,
 
- 15
- 
þæt hie oft fela folca           feore gesceodon,  
 heriges helmum,           þara þe him hold ne wæs,
 oðþæt hie wlenco anwod           æt winþege
 deofoldædum,           druncne geðohtas.
 þa hie æcræftas           ane forleton,
 
- 20
- 
metodes mægenscipe,           swa no man scyle  
 his gastes lufan           wið gode dælan.
 þa geseah ic þa gedriht           in gedwolan hweorfan,
 Israhela cyn           unriht don,
 wommas wyrcean.           þæt wæs weorc gode!
 
- 25
- 
Oft he þam leodum           to lare sende,  
 heofonrices weard,           halige gastas,
 þa þam werude           wisdom budon.
 Hie þære snytro           soð gelyfdon
 lytle hwile,           oðþæt hie langung beswac
 
- 30
- 
eorðan dreamas           eces rædes,  
 þæt hie æt siðestan           sylfe forleton
 drihtnes domas,           curon deofles cræft.
 þa wearð reðemod           rices ðeoden,
 unhold þeodum           þam þe æhte geaf.
 
- 35
- 
Wisde him æt frymðe,           ða ðe on fruman ær ðon  
 wæron mancynnes           metode dyrust,
 dugoða dyrust,           drihtne leofost;
 herepað tæhte           to þære hean byrig,
 eorlum elðeodigum,           on eðelland
 
- 40
- 
þær Salem stod           searwum afæstnod,  
 weallum geweorðod.           To þæs witgan foron,
 Caldea cyn,           to ceastre forð,
 þær Israela           æhta wæron,
 bewrigene mid weorcum;           to þam þæt werod gefor,
 
- 45
- 
mægenþreat mære,           manbealwes georn.  
 Awehte þone wælnið           wera aldorfrea,
 Babilones brego,           on his burhstede,
 Nabochodonossor,           þurh niðhete,
 þæt he secan ongan           sefan gehygdum
 
- 50
- 
hu he Israelum           eaðost meahte  
 þurh gromra gang           guman oðþringan.
 Gesamnode þa           suðan and norðan
 wælhreow werod,           and west foran
 herige hæðencyninga           to þære hean byrig.
 
- 55
- 
Israela           eðelweardas  
 hæfdon lufan, lifwelan,           þenden hie let metod.
 þa ic eðan gefrægn           ealdfeonda cyn
 winburh wera.           þa wigan ne gelyfdon,
 bereafodon þa receda wuldor           readan golde,
 
- 60
- 
since and seolfre,           Salomones templ.  
 Gestrudan gestreona           under stanhliðum,
 swilc eall swa þa eorlas           agan sceoldon,
 oðþæt hie burga gehwone           abrocen hæfdon,
 þara þe þam folce           to friðe stodon.
 
- 65
- 
Gehlodon him to huðe           hordwearda gestreon,  
 feoh and frætwa,           swilc þær funden wæs,
 and þa mid þam æhtum           eft siðedon,
 and gelæddon eac           on langne sið
 Israela cyn,           on eastwegas
 
- 70
- 
to Babilonia,           beorna unrim,  
 under hand hæleð           hæðenum deman.
 Nabochodonossor           him on nyd dyde
 Israela bearn           ofer ealle lufen,
 wæpna lafe           to weorcþeowum.
 
- 75
- 
Onsende þa           sinra þegna  
 worn þæs werudes           west toferan,
 þæt him þara leoda           land geheolde,
 eðne eðel,           æfter Ebreum.
 Het þa secan           sine gerefan
 
- 80
- 
geond Israela           earme lafe,  
 hwilc þære geogoðe           gleawost wære
 boca bebodes,           þe þær brungen wæs.
 Wolde þæt þa cnihtas           cræft leornedon,
 þæt him snytro on sefan           secgan mihte,
 
- 85
- 
nales ðy þe he þæt moste           oððe gemunan wolde  
 þæt he þara gifena           gode þancode
 þe him þær to duguðe           drihten scyrede.
 þa hie þær fundon           þry freagleawe
 æðele cnihtas           and æfæste,
 
- 90
- 
ginge and gode           in godsæde;  
 an wæs Annanias,           oðer Azarias,
 þridda Misael,           metode gecorene.
 þa þry comon           to þeodne foran,
 hearde and higeþancle,           þær se hæðena sæt,
 
- 95
- 
cyning corðres georn,           in Caldea byrig.  
 þa hie þam wlancan           wisdom sceoldon,
 weras Ebrea,           wordum cyðan,
 higecræft heane,           þurh halig mod,
 þa se beorn bebead,           Babilone weard,
 
- 100
- 
swiðmod cyning,           sinum þegnum,  
 þæt þa frumgaras           be feore dæde,
 þæt þam gengum þrym           gad ne wære
 wiste ne wæde           in woruldlife.
 þa wæs breme           Babilone weard,
 
- 105
- 
mære and modig           ofer middangeard,  
 egesful ylda bearnum.           No he æ fremede,
 ac in oferhygde           æghwæs lifde.
 þa þam folctogan           on frumslæpe,
 siððan to reste gehwearf           rice þeoden,
 
- 110
- 
com on sefan hwurfan           swefnes woma,  
 hu woruld wære           wundrum geteod,
 ungelic yldum           oð edsceafte.
 Wearð him on slæpe           soð gecyðed,
 þætte rices gehwæs           reðe sceolde gelimpan,
 
- 115
- 
eorðan dreamas,           ende wurðan.  
 þa onwoc wulfheort,           se ær wingal swæf,
 Babilone weard.           Næs him bliðe hige,
 ac him sorh astah,           swefnes woma.
 No he gemunde           þæt him meted wæs.
 
- 120
- 
Het þa tosomne           sinra leoda  
 þa wiccungdom           widost bæron,
 frægn þa ða mænigeo           hwæt hine gemætte,
 þenden reordberend           reste wunode.
 Wearð he on þam egesan           acol worden,
 
- 125
- 
þa he ne wisse           word ne angin  
 swefnes sines;           het him secgan þeah.
 þa him unbliðe           andswaredon
 deofolwitgan           (næs him dom gearu
 to asecganne           swefen cyninge):
 
- 130
- 
"Hu magon we swa dygle,           drihten, ahicgan  
 on sefan þinne,           hu ðe swefnede,
 oððe wyrda gesceaft           wisdom bude,
 gif þu his ærest ne meaht           or areccan?"
 þa him unbliðe           andswarode
 
- 135
- 
wulfheort cyning,           witgum sinum:  
 "Næron ge swa eacne           ofer ealle men
 modgeþances           swa ge me sægdon,
 and þæt gecwædon,           þæt ge cuðon
 mine aldorlege,           swa me æfter wearð,
 
- 140
- 
oððe ic furðor           findan sceolde.  
 Nu ge mætinge           mine ne cunnon,
 þa þe me for werode           wisdom berað.
 Ge sweltað deaðe,           nymþe ic dom wite
 soðan swefnes,           þæs min sefa myndgað."
 
- 145
- 
Ne meahte þa seo mænigeo           on þam meðelstede  
 þurh witigdom           wihte aþencean
 ne ahicgan,           þa hit forhæfed gewearð
 þætte hie sædon           swefn cyninge,
 wyrda gerynu,           oðþæt witga cwom,
 
- 150
- 
Daniel to dome,           se wæs drihtne gecoren,  
 snotor and soðfæst,           in þæt seld gangan.
 Se wæs ordfruma           earmre lafe
 þære þe þam hæðenan           hyran sceolde.
 Him god sealde           gife of heofnum
 
- 155
- 
þurh hleoðorcwyde           haliges gastes,  
 þæt him engel godes           eall asægde
 swa his mandrihten           gemæted wearð.
 ða eode Daniel,           þa dæg lyhte,
 swefen reccan           sinum frean,
 
- 160
- 
sægde him wislice           wereda gesceafte,  
 þætte sona ongeat           swiðmod cyning
 ord and ende           þæs þe him ywed wæs.
 ða hæfde Daniel           dom micelne,
 blæd in Babilonia           mid bocerum,
 
- 165
- 
siððan he gesæde           swefen cyninge,  
 þæt he ær for fyrenum           onfon ne meahte,
 Babilonie weard,           in his breostlocan.
 No hwæðere þæt Daniel           gedon mihte
 þæt he wolde metodes           mihte gelyfan,
 
- 170
- 
ac he wyrcan ongan           weoh on felda  
 þam þe deormode           Diran heton,
 se wæs on ðære ðeode           ðe swa hatte,
 bresne Babilonige.           þære burge weard
 anne manlican           ofer metodes est,
 
- 175
- 
gyld of golde,           gumum arærde,  
 for þam þe gleaw ne wæs,           gumrices weard,
 reðe and rædleas,           riht ......
 þa wearð hæleða hlyst           þa hleoðor cwom
 byman stefne           ofer burhware.
 
- 180
- 
þa hie for þam cumble           on cneowum sæton,  
 onhnigon to þam herige           hæðne þeode,
 wurðedon wihgyld,           ne wiston wræstran ræd,
 efndon unrihtdom,           swa hyra aldor dyde,
 mane gemenged,           mode gefrecnod.
 
- 185
- 
Fremde folcmægen,           swa hyra frea ærest,  
 unræd efnde,           (him þæs æfter becwom
 yfel endelean),           unriht dyde.
 þær þry wæron           on þæs þeodnes byrig,
 eorlas Israela,           þæt hie a noldon
 
- 190
- 
hyra þeodnes dom           þafigan onginnan,  
 þæt hie to þam beacne           gebedu rærde,
 ðeah ðe ðær on herige           byman sungon.
 ða wæron æðelum god           Abrahames bearn,
 wæron wærfæste,           wiston drihten
 
- 195
- 
ecne uppe,           ælmihtigne.  
 Cnihtas cynegode           cuð gedydon,
 þæt hie him þæt gold           to gode noldon
 habban ne healdan,           ac þone hean cyning,
 gasta hyrde,           ðe him gife sealde.
 
- 200
- 
Oft hie to bote           balde gecwædon  
 þæt hie þæs wiges           wihte ne rohton,
 ne hie to þam gebede           mihte gebædon
 hæðen heriges wisa,           þæt hie þider hweorfan wolden,
 guman to þam gyldnan gylde,           þe he him to gode geteode.
 
- 205
- 
þegnas þeodne sægdon           þæt hie þære geþeahte wæron,  
 hæftas hearan,           in þisse hean byrig,
 þa þis hegan ne willað,           ne þysne wig wurðigean,
 þe ðu þe to wuldre           wundrum teodest.
 ða him bolgenmod           Babilone weard
 
- 210
- 
yrre andswarode,           eorlum onmælde  
 grimme þam gingum,           and geocre oncwæð,
 þæt hie gegnunga           gyldan sceolde
 oððe þrowigean           þreanied micel,
 frecne fyres wylm,           nymðe hie friðes wolde
 
- 215
- 
wilnian to þam wyrrestan,           weras Ebrea,  
 guman to þam golde,           þe he him to gode teode.
 Noldon þeah þa hyssas           hyran larum
 in hige hæðnum.           Hogedon georne
 þæt æ godes           ealle gelæste,
 
- 220
- 
and ne awacodon           wereda drihtne,  
 ne þan mæ gehwurfe           in hæðendom,
 ne hie to facne           freoðo wilnedan,
 þeah þe him se bitera deað           geboden wære.
 þa wearð yrre anmod cyning,           het he ofn onhætan
 
- 225
- 
to cwale cnihta feorum           forðam þe hie his cræftas onsocon.  
 þa he wæs gegleded,           swa he grimmost mihte,
 frecne fyres lige,           þa he þyder folc samnode,
 and gebindan het,           Babilone weard,
 grim and gealhmod,           godes spelbodan.
 
- 230
- 
Het þa his scealcas           scufan þa hyssas  
 in bælblyse,           beornas geonge.
 Gearo wæs se him geoce gefremede;           þeah þe hie swa grome nydde
 in fæðm fyres lige,           hwæðere heora feorh generede
 mihtig metodes weard.           Swa þæt mænige gefrunon,
 
- 235
- 
halige him þær help geteode,           sende him of hean rodore  
 god, gumena weard,           gast þone halgan.
 Engel in þone ofn innan becwom           þær hie þæt aglac drugon,
 freobearn fæðmum beþeahte           under þam fyrenan hrofe.
 Ne mihte þeah heora wlite           gewemman owiht
 
- 240
- 
wylm þæs wæfran liges,           þa hie se waldend nerede.  
 Hreohmod wæs se hæðena þeoden,           het hie hraðe bærnan.
 æled wæs ungescead micel.           þa wæs se ofen onhæted,
 isen eall ðurhgleded.           Hine ðær esnas mænige
 wurpon wudu on innan,           swa him wæs on wordum gedemed;
 
- 245
- 
bæron brandas on bryne           blacan fyres,  
 (wolde wulfheort cyning           wall onsteallan,
 iserne ymb æfæste),           oðþæt up gewat
 lig ofer leofum           and þurh lust gesloh
 micle mare           þonne gemet wære.
 
- 250
- 
ða se lig gewand           on laðe men,  
 hæðne of halgum.           Hyssas wæron
 bliðemode,           burnon scealcas
 ymb ofn utan,           alet gehwearf
 teonfullum on teso.           ðær to geseah
 
- 255
- 
Babilone brego.           Bliðe wæron  
 eorlas Ebrea,           ofestum heredon
 drihten on dreame,           dydon swa hie cuðon
 ofne on innan,           aldre generede.
 Guman glædmode           god wurðedon,
 
- 260
- 
under þæs fæðme           þe geflymed wearð  
 frecne fyres hæto.           Freobearn wurdon
 alæten liges gange,           ne hie him þær lað gedydon.
 Næs him se sweg to sorge           ðon ma þe sunnan scima,
 ne se bryne beot mæcgum           þe in þam beote wæron,
 
- 265
- 
ac þæt fyr fyr scyde           to ðam þe ða scylde worhton,  
 hwearf on þa hæðenan hæftas           fram þam halgan cnihton,
 werigra wlite minsode,           þa ðe ðy worce gefægon.
 Geseah ða swiðmod cyning,           ða he his sefan ontreowde,
 wundor on wite agangen;           him þæt wræclic þuhte.
 
- 270
- 
Hyssas hale hwurfon           in þam hatan ofne,  
 ealle æfæste ðry;           him eac þær wæs
 an on gesyhðe,           engel ælmihtiges.
 Him þær on ofne           owiht ne derede,
 ac wæs þær inne           ealles gelicost
 
- 275
- 
efne þonne on sumera           sunne scineð,  
 and deaw dryge           on dæge weorðeð,
 winde geondsawen.           þæt wæs wuldres god
 þe hie generede           wið þam niðhete.
 ða Azarias           ingeþancum
 
- 280
- 
hleoðrade halig           þurh hatne lig,  
 dreag dæda georn,           drihten herede,
 wer womma leas,           and þa word acwæð:
 "Metod alwihta, hwæt!           þu eart mihtum swið
 niðas to nergenne.           Is þin nama mære,
 
- 285
- 
wlitig and wuldorfæst           ofer werðeode.  
 Siendon þine domas           in daga gehwam
 soðe and geswiðde           and gesigefæste,
 swa þu eac sylfa eart.
 Syndon þine willan           on woruldspedum
 
- 290
- 
rihte and gerume,           rodora waldend.  
 Geoca user georne nu,           gasta scyppend,
 and þurh hyldo help,           halig drihten,
 nu we þec for þreaum           and for ðeonydum
 and for eaðmedum           arna biddað,
 
- 295
- 
lige belegde.           We ðæs lifgende  
 worhton on worulde,           eac ðon wom dyde
 user yldran;           for oferhygdum
 bræcon bebodo           burhsittende,
 had oferhogedon           halgan lifes.
 
- 300
- 
Siendon we towrecene           geond widne grund,  
 heapum tohworfene,           hyldelease;
 is user lif           geond landa fela
 fracoð and gefræge           folca manegum,
 þa usic bewræcon           to þæs wyrrestan
 
- 305
- 
eorðcyninga           æhta gewealde,  
 on hæft heorugrimra,           and we nu hæðenra
 þeowned þoliað.           þæs þe þanc sie,
 wereda wuldorcyning,           þæt þu us þas wrace teodest.
 Ne forlet þu usic ane,           ece drihten,
 
- 310
- 
for ðam miltsum           ðe ðec men hligað,  
 and for ðam treowum           þe þu, tirum fæst,
 niða nergend,           genumen hæfdest
 to Abrahame           and to Isaace
 and to Iacobe,           gasta scyppend.
 
- 315
- 
þu him þæt gehete           þurh hleoðorcwyde,  
 þæt þu hyra frumcyn           in fyrndagum
 ican wolde,           þætte æfter him
 on cneorissum           cenned wurde,
 and seo mænigeo           mære wære,
 
- 320
- 
had to hebbanne           swa heofonsteorran  
 bebugað bradne hwyrft,           oððe brimfaroþes,
 sæfaroða sand,           geond sealtne wæg
 in eare gryndeð,           þæt his unrim a
 in wintra worn           wurðan sceolde.
 
- 325
- 
Fyl nu frumspræce,           ðeah heora fea lifigen!  
 Wlitiga þinne wordcwyde           and þin wuldor on us!
 Gecyð cræft and miht           þæt þa Caldeas
 and folca fela           gefrigen habbað,
 ða þe under heofenum           hæðene lifigeað,
 
- 330
- 
and þæt þu ana eart           ece drihten,  
 weroda waldend,           woruldgesceafta,
 sigora settend,           soðfæst metod!"
 Swa se halga wer           hergende wæs
 metodes miltse           and his mihta sped
 
- 335
- 
rehte þurh reorde.           ða of roderum wæs  
 engel ælbeorht           ufan onsended,
 wlitescyne wer           on his wuldorhaman,
 se him cwom to frofre           and to feorhnere
 mid lufan and mid lisse.           Se ðone lig tosceaf,
 
- 340
- 
halig and heofonbeorht,           hatan fyres,  
 tosweop hine and toswende           þurh þa swiðan miht,
 ligges leoman,           þæt hyra lice ne wæs
 owiht geegled,           ac he on andan sloh
 fyr on feondas           for fyrendædum.
 
- 345
- 
þa wæs on þam ofne,           þær se engel becwom,  
 windig and wynsum,           wedere gelicost
 þonne hit on sumeres tid           sended weorðeð
 dropena drearung           on dæges hwile,
 wearmlic wolcna scur.           Swylc bið wedera cyst,
 
- 350
- 
swylc wæs on þam fyre           frean mihtum  
 halgum to helpe.           Wearð se hata lig
 todrifen and todwæsced           þær þa dædhwatan
 geond þone ofen eodon,           and se engel mid,
 feorh nerigende,           se ðær feorða wæs,
 
- 355
- 
Annanias           and Azarias  
 and Misael.           þær þa modhwatan
 þry on geðancum           ðeoden heredon,
 bædon bletsian           bearn Israela
 eall landgesceaft           ecne drihten,
 
- 360
- 
ðeoda waldend.           Swa hie þry cwædon,  
 modum horsce,           þurh gemæne word:
 "ðe gebletsige,           bylywit fæder,
 woruldcræfta wlite           and weorca gehwilc!
 Heofonas and englas,           and hluttor wæter,
 
- 365
- 
þa ðe ofer roderum           on rihtne gesceaft  
 wuniað in wuldre,           ða þec wurðiað!
 And þec, ælmihtig,           ealle gesceafte,
 rodorbeorhtan tunglu,           þa þe ryne healdað,
 sunna and mona,           sundor anra gehwilc
 
- 370
- 
herige in hade!           And heofonsteorran,  
 deaw and deor scur,           ða ðec domige!
 And þec, mihtig god,           gastas lofige!
 Byrnende fyr           and beorht sumor
 nergend hergað!           Niht somod and dæg,
 
- 375
- 
and þec landa gehwilc,           leoht and þeostro,  
 herige on hade,           somod hat and ceald!
 And þec, frea mihtig,           forstas and snawas,
 winterbiter weder           and wolcenfaru,
 lofige on lyfte!           And þec ligetu,
 
- 380
- 
blace, berhtmhwate,           þa þec bletsige!  
 Eall eorðan grund,           ece drihten,
 hyllas and hrusan           and hea beorgas,
 sealte sæwægas,           soðfæst metod,
 eastream yða           and upcyme,
 
- 385
- 
wætersprync wylla,           ða ðec wurðiað!  
 Hwalas ðec herigað,           and hefonfugolas,
 lyftlacende,           þa ðe lagostreamas,
 wæterscipe wecgað!           And wildu deor
 and neata gehwilc           naman bletsie!
 
- 390
- 
And manna bearn           modum lufiað,  
 and þec Israela,           æhta scyppend,
 herigað in hade,           herran sinne!
 And þec haligra           heortan cræftas,
 soðfæstra gehwæs           sawle and gastas,
 
- 395
- 
lofiað liffrean,           lean sellende  
 eallum eadmodum,           ece drihten!
 Annanias ðec           and Adzarias
 and Misael           metod domige
 breostgeðancum!           We þec bletsiað,
 
- 400
- 
frea folca gehwæs,           fæder ælmihtig,  
 soð sunu metodes,           sawla nergend,
 hæleða helpend,           and þec, halig gast,
 wurðiað in wuldre,           witig drihten!
 We ðec herigað,           halig drihten,
 
- 405
- 
and gebedum bremað!           þu gebletsad eart,  
 gewurðad wideferhð           ofer worulde hrof,
 heahcyning heofones,           halgum mihtum,
 lifes leohtfruma,           ofer landa gehwilc!"
 ða þæt ehtode           ealdor þeode,
 
- 410
- 
Nabochodonossor,           wið þam nehstum  
 folcgesiðum:           "þæt eower fela geseah,
 þeode mine,           þæt we þry sendon,
 geboden to bæle           in byrnende
 fyres leoman.           Nu ic þær feower men
 
- 415
- 
geseo to soðe,           nales me sefa leogeð."  
 ða cwæð se ðe wæs           cyninges ræswa,
 wis and wordgleaw:           "þæt is wundra sum
 þæt we ðær eagum           on lociað.
 Geðenc, ðeoden min,           þine gerysna!
 
- 420
- 
Ongyt georne           hwa þa gyfe sealde  
 gingum gædelingum!           Hie god herigað,
 anne ecne,           and ealles him
 be naman gehwam           on neod sprecað,
 þanciað þrymmes           þristum wordum,
 
- 425
- 
cweðað he sie ana           ælmihtig god,  
 witig wuldorcyning,           worlde and heofona.
 Aban þu þa beornas,           brego Caldea,
 ut of ofne.           Nis hit owihtes god
 þæt hie sien on þam laðe           leng þonne þu þurfe."
 
- 430
- 
Het þa se cyning to him           cnihtas gangan.  
 Hyssas hearde           hyrdon lare,
 cyrdon cynegode           swa hie gecyðde wæron,
 hwurfon hæleð geonge           to þam hæðenan foran.
 Wæron þa bende forburnene           þe him on banum lagon,
 
- 435
- 
laðsearo leoda cyninges,           and hyra lice geborgen.  
 Næs hyra wlite gewemmed,           ne nænig wroht on hrægle,
 ne feax fyre beswæled,           ac hie on friðe drihtnes
 of ðam grimman gryre           glade treddedon,
 gleawmode guman,           on gastes hyld.
 
- 440
- 
ða gewat se engel up           secan him ece dreamas  
 on heanne hrof           heofona rices,
 heh þegn and hold           halgum metode.
 Hæfde on þam wundre gewurðod           ðe þa gewyrhto ahton.
 Hyssas heredon drihten           for þam hæðenan folce,
 
- 445
- 
septon hie soðcwidum           and him sædon fela  
 soðra tacna,           oðþæt he sylfa gelyfde
 þæt se wære mihta waldend           se ðe hie of ðam mirce generede.
 Gebead þa se bræsna           Babilone weard
 swiðmod sinum leodum,           þæt se wære his aldre scyldig,
 
- 450
- 
se ðæs onsoce           þætte soð wære  
 mære mihta waldend,           se hie of þam morðre alysde.
 Agæf him þa his leoda lafe           þe þær gelædde wæron
 on æht ealdfeondum,           þæt hie are hæfdon.
 Wæs heora blæd in Babilone,           siððan hie þone bryne fandedon,
 
- 455
- 
dom wearð æfter duguðe gecyðed,           siððan hie drihtne gehyrdon.  
 Wæron hyra rædas rice,           siððan hie rodera waldend,
 halig heofonrices weard,           wið þone hearm gescylde.
 þa ic secan gefrægn           soðum wordum,
 siððan he wundor onget,
 
- 460
- 
Babilone weard,           þurh fyres bryne,  
 hu þa hyssas þry           hatan ofnes,
 færgryre fyres,           oferfaren hæfdon.
 Wylm þurhwodon,           swa him wiht ne sceod
 grim gleda nið,           godes spelbodan,
 
- 465
- 
frecnan fyres,           ac him frið drihtnes  
 wið þæs egesan gryre           aldor gescylde.
 ða se ðeoden ongan           geðinges wyrcan;
 het þa tosomne           sine leode,
 and þa on þam meðle           ofer menigo bebead
 
- 470
- 
wyrd gewordene           and wundor godes,  
 þætte on þam cnihtum           gecyðed wæs:
 "Onhicgað nu           halige mihte,
 wise wundor godes!           We gesawon
 þæt he wið cwealme gebearh           cnihtum on ofne,
 
- 475
- 
lacende lig,           þam þe his lof bæron;  
 forþam he is ana           ece drihten,
 dema ælmihtig,           se ðe him dom forgeaf,
 spowende sped,           þam þe his spel berað.
 Forðon witigað           þurh wundor monig
 
- 480
- 
halgum gastum           þe his hyld curon.  
 Cuð is þæt me Daniel           dyglan swefnes
 soð gesæde,           þæt ær swiðe oðstod
 manegum on mode           minra leoda,
 forþam ælmihtig           eacenne gast
 
- 485
- 
in sefan sende,           snyttro cræftas."  
 Swa wordum spræc           werodes ræswa,
 Babilone weard,           siððan he beacen onget,
 swutol tacen godes.           No þy sel dyde,
 ac þam æðelinge           oferhygd gesceod,
 
- 490
- 
wearð him hyrra hyge           and on heortan geðanc  
 mara on modsefan           þonne gemet wære,
 oðþæt hine mid nyde           nyðor asette
 metod ælmihtig,           swa he manegum deð
 þara þe þurh oferhyd           up astigeð.
 
- 495
- 
þa him wearð on slæpe           swefen ætywed,  
 Nabochodonossor;           him þæt neh gewearð.
 þuhte him þæt on foldan           fægre stode
 wudubeam wlitig,           se wæs wyrtum fæst,
 beorht on blædum.           Næs he bearwe gelic,
 
- 500
- 
ac he hlifode           to heofontunglum,  
 swilce he oferfæðmde           foldan sceatas,
 ealne middangeard,           oð merestreamas,
 twigum and telgum.           ðær he to geseah,
 þuhte him þæt se wudubeam           wilddeor scylde,
 
- 505
- 
ane æte           eallum heolde,  
 swylce fuglas eac           heora feorhnere
 on þæs beames           bledum name.
 ðuhte him þæt engel           ufan of roderum
 stigan cwome           and stefne abead,
 
- 510
- 
torhtan reorde.           Het þæt treow ceorfan  
 and þa wildan deor           on weg fleon,
 swylce eac þa fugolas,           þonne his fyll come.
 Het þonne besnædan           seolfes blædum,
 twigum and telgum,           and þeh tacen wesan,
 
- 515
- 
wunian wyrtruman           þæs wudubeames  
 eorðan fæstne,           oðþæt eft cyme
 grene bleda,           þonne god sylle.
 Het eac gebindan           beam þone miclan
 ærenum clammum           and isernum,
 
- 520
- 
and gesæledne           in susl don,  
 þæt his mod wite           þæt migtigra
 wite wealdeð           þonne he him wið mæge.
 þa of slæpe onwoc,           (swefn wæs æt ende),
 eorðlic æðeling,           him þæs egesa stod,
 
- 525
- 
gryre fram ðam gaste           ðe þyder god sende.  
 Het þa tosomne           sine leode,
 folctogan feran,           frægn ofer ealle
 swiðmod cyning           hwæt þæt swefen bude,
 nalles þy he wende           þæt hie hit wiston,
 
- 530
- 
ac he cunnode           hu hie cweðan woldon.  
 ða wæs to ðam dome           Daniel haten,
 godes spelboda.           Him wæs gæst geseald,
 halig of heofonum,           se his hyge trymede.
 On þam drihtenweard           deopne wisse
 
- 535
- 
sefan sidne geþanc           and snytro cræft,  
 wisne wordcwide.           Oft he wundor manig,
 metodes mihta,           for men ætbær.
 þa he secgan ongan           swefnes woman,
 heahheort and hæðen           heriges wisa,
 
- 540
- 
ealne þone egesan           þe him eowed wæs.  
 Bæd hine areccan           hwæt seo run bude,
 hofe haligu word           and in hige funde
 to gesecganne           soðum wordum
 hwæt se beam bude           þe he blican geseah,
 
- 545
- 
and him witgode           wyrda geþingu.  
 He ða swigode,           hwæðere soð ongeat,
 Daniel æt þam dome,           þæt his drihten wæs,
 gumena aldor,           wið god scyldig.
 Wandode se wisa,           hwæðre he worde cwæð,
 
- 550
- 
æcræftig ar,           to þam æðelinge:  
 "þæt is, weredes weard,           wundor unlytel,
 þæt þu gesawe           þurh swefen cuman,
 heofonheane beam           and þa halgan word,
 yrre and egeslicu,           þa se engel cwæð,
 
- 555
- 
þæt þæt treow sceolde,           telgum besnæded,  
 foran afeallan,           þæt ær fæste stod,
 and þonne mid deorum           dreamleas beon,
 westen wunian,           and his wyrtruman
 foldan befolen,           fyrstmearc wesan
 
- 560
- 
stille on staðole,           swa seo stefn gecwæð,  
 ymb seofon tida           sæde eft onfon.
 Swa þin blæd lið.           Swa se beam geweox,
 heah to heofonum,           swa þu hæleðum eart
 ana eallum           eorðbuendum
 
- 565
- 
weard and wisa.           Nis þe wiðerbreca,  
 man on moldan,           nymðe metod ana.
 Se ðec aceorfeð           of cyningdome,
 and ðec wineleasne           on wræc sendeð,
 and þonne onhweorfeð           heortan þine,
 
- 570
- 
þæt þu ne gemyndgast           æfter mandreame,  
 ne gewittes wast           butan wildeora þeaw,
 ac þu lifgende           lange þrage
 heorta hlypum           geond holt wunast.
 Ne bið þec mælmete           nymþe mores græs,
 
- 575
- 
ne rest witod,           ac þec regna scur  
 weceð and wreceð           swa wildu deor,
 oðþæt þu ymb seofon winter           soð gelyfest,
 þæt sie an metod           eallum mannum,
 reccend and rice,           se on roderum is.
 
- 580
- 
Is me swa þeah willa           þæt se wyrtruma  
 stille wæs on staðole,           swa seo stefn gecwæð,
 and ymbe seofan tide           sæde onfenge.
 Swa þin rice           restende bið,
 anwalh for eorlum,           oðþæt þu eft cymst.
 
- 585
- 
Gehyge þu, frea min,           fæstlicne ræd.  
 Syle ælmyssan,           wes earmra hleo,
 þinga for ðeodne,           ær ðam seo þrah cyme
 þæt he þec aworpe           of woruldrice.
 Oft metod alæt           monige ðeode
 
- 590
- 
wyrcan bote,           þonne hie woldon sylfe,  
 fyrene fæstan,           ær him fær godes
 þurh egesan gryre           aldre gesceode."
 No þæs fela Daniel           to his drihtne gespræc
 soðra worda           þurh snytro cræft,
 
- 595
- 
þæt þæs a se rica           reccan wolde,  
 middangeardes weard,           ac his mod astah,
 heah fram heortan;           he þæs hearde ongeald.
 Ongan ða gyddigan           þurh gylp micel
 Caldea cyning           þa he ceastergeweorc,
 
- 600
- 
Babilone burh,           on his blæde geseah,  
 Sennera feld           sidne bewindan,
 heah hlifigan;           þæt se heretyma
 werede geworhte           þurh wundor micel,
 wearð ða anhydig           ofer ealle men,
 
- 605
- 
swiðmod in sefan,           for ðære sundorgife  
 þe him god sealde,           gumena rice,
 world to gewealde           in wera life:
 "ðu eart seo micle           and min seo mære burh
 þe ic geworhte           to wurðmyndum,
 
- 610
- 
rume rice.           Ic reste on þe,  
 eard and eðel,           agan wille."
 ða for ðam gylpe           gumena drihten
 forfangen wearð           and on fleam gewat,
 ana on oferhyd           ofer ealle men.
 
- 615
- 
Swa wod wera           on gewindagum  
 geocrostne sið           in godes wite,
 ðara þe eft lifigende           leode begete,
 Nabochodonossor,           siððan him nið godes,
 hreð of heofonum,           hete gesceode.
 
- 620
- 
Seofon winter samod           susl þrowode,  
 wildeora westen,           winburge cyning.
 ða se earfoðmæcg           up locode,
 wilddeora gewita,           þurh wolcna gang.
 Gemunde þa on mode           þæt metod wære,
 
- 625
- 
heofona heahcyning,           hæleða bearnum  
 ana ece gast.           þa he eft onhwearf
 wodan gewittes,           þær þe he ær wide bær
 herewosan hige,           heortan getenge.
 þa his gast ahwearf           in godes gemynd,
 
- 630
- 
mod to mannum,           siððan he metod onget.  
 Gewat þa earmsceapen           eft siðian,
 nacod nydgenga,           nið geðafian,
 wundorlic wræcca           and wæda leas,
 mætra on modgeðanc,           to mancynne,
 
- 635
- 
ðonne gumena weard           in gylpe wæs.  
 Stod middangeard           æfter mandrihtne,
 eard and eðel           æfter þam æðelinge,
 seofon winter samod,           swa no swiðrode
 rice under roderum           oðþæt se ræswa com.
 
- 640
- 
þa wæs eft geseted           in aldordom  
 Babilone weard,           hæfde beteran ðeaw,
 leohtran geleafan           in liffruman,
 þætte god sealde           gumena gehwilcum
 welan swa wite,           swa he wolde sylf.
 
- 645
- 
Ne lengde þa           leoda aldor  
 witegena wordcwyde,           ac he wide bead
 metodes mihte           þær he meld ahte,
 siðfæt sægde           sinum leodum,
 wide waðe           þe he mid wilddeorum ateah,
 
- 650
- 
oðþæt him frean godes           in gast becwom  
 rædfæst sefa,           ða he to roderum beseah.
 Wyrd wæs geworden,           wundor gecyðed,
 swefn geseðed,           susl awunnen,
 dom gedemed,           swa ær Daniel cwæð,
 
- 655
- 
þæt se folctoga           findan sceolde  
 earfoðsiðas           for his ofermedlan.
 Swa he ofstlice           godspellode
 metodes mihtum           for mancynne,
 siððan in Babilone           burhsittendum
 
- 660
- 
lange hwile           lare sægde,  
 Daniel domas.           Siððan deora gesið,
 wildra wærgenga,           of waðe cwom,
 Nabochodonossor           of niðwracum,
 siððan weardode           wide rice,
 
- 665
- 
heold hæleða gestreon           and þa hean burh,  
 frod, foremihtig           folca ræswa,
 Caldea cyning,           oðþæt him cwelm gesceod,
 swa him ofer eorðan           andsaca ne wæs
 gumena ænig           oðþæt him god wolde
 
- 670
- 
þurh hryre hreddan           hea rice.  
 Siððan þær his aferan           ead bryttedon,
 welan, wunden gold,           in þære widan byrig,
 ealhstede eorla,           unwaclice,
 heah hordmægen,           þa hyra hlaford læg.
 
- 675
- 
ða in ðære ðeode awoc           his þæt þridde cneow.  
 Wæs Baldazar           burga aldor,
 weold wera rices,           oðþæt him wlenco gesceod,
 oferhyd egle.           ða wæs endedæg
 ðæs ðe Caldeas           cyningdom ahton.
 
- 680
- 
ða metod onlah           Medum and Persum  
 aldordomes           ymb lytel fæc,
 let Babilone           blæd swiðrian,
 þone þa hæleð           healdan sceoldon.
 Wiste he ealdormen           in unrihtum,
 
- 685
- 
ða ðe ðy rice           rædan sceoldon.  
 ða þæt gehogode           hamsittende,
 Meda aldor,           þæt ær man ne ongan,
 þæt he Babilone           abrecan wolde,
 alhstede eorla,           þær æðelingas
 
- 690
- 
under wealla hleo           welan brytnedon.  
 þæt wæs þara fæstna           folcum cuðost,
 mæst and mærost           þara þe men bun,
 Babilon burga,           oðþæt Baldazar
 þurh gylp grome           godes frasade.
 
- 695
- 
Sæton him æt wine           wealle belocene,  
 ne onegdon na           orlegra nið,
 þeah ðe feonda folc           feran cwome
 herega gerædum           to þære heahbyrig
 þæt hie Babilone           abrecan mihton.
 
- 700
- 
Gesæt þa to symble           siðestan dæge  
 Caldea cyning           mid cneomagum,
 þær medugal wearð           mægenes wisa.
 Het þam æðelum beran           Israela gestreon,
 huslfatu halegu,           on hand werum,
 
- 705
- 
þa ær Caldeas           mid cyneðrymme,  
 cempan in ceastre,           clæne genamon,
 gold in Gerusalem,           ða hie Iudea
 blæd forbræcon           billa ecgum,
 and þurh hleoðorcyme,           herige genamon
 
- 710
- 
beorhte frætwe.           ða hie tempel strudon,  
 Salomanes seld,           swiðe gulpon.
 ða wearð bliðemod           burga aldor,
 gealp gramlice           gode on andan,
 cwæð þæt his hergas           hyrran wæron
 
- 715
- 
and mihtigran           mannum to friðe  
 þonne Israela           ece drihten.
 Him þæt tacen wearð           þær he to starude,
 egeslic for eorlum           innan healle,
 þæt he for leodum           ligeword gecwæð,
 
- 720
- 
þa þær in egesan           engel drihtnes  
 let his hand cuman           in þæt hea seld,
 wrat þa in wage           worda gerynu,
 baswe bocstafas,           burhsittendum.
 ða wearð folctoga           forht on mode,
 
- 725
- 
acul for þam egesan.           Geseah he engles hand  
 in sele writan           Sennera wite.
 þæt gyddedon           gumena mænigeo,
 hæleð in healle,           hwæt seo hand write
 to þam beacne           burhsittendum.
 
- 730
- 
Werede comon           on þæt wundor seon.  
 Sohton þa swiðe           in sefan gehydum,
 hwæt seo hand write           haliges gastes.
 Ne mihton arædan           runcræftige men
 engles ærendbec,           æðelinga cyn,
 
- 735
- 
oðþæt Daniel com,           drihtne gecoren,  
 snotor and soðfæst,           in þæt seld gangan.
 ðam wæs on gaste           godes cræft micel,
 to þam ic georne gefrægn           gyfum ceapian
 burhge weardas           þæt he him bocstafas
 
- 740
- 
arædde and arehte,           hwæt seo run bude.  
 Him æcræftig           andswarode,
 godes spelboda,           gleaw geðances:
 "No ic wið feohsceattum           ofer folc bere
 drihtnes domas,           ne ðe dugeðe can,
 
- 745
- 
ac þe unceapunga           orlæg secge,  
 worda gerynu,           þa þu wendan ne miht.
 þu for anmedlan           in æht bere
 huslfatu halegu,           on hand werum.
 On þam ge deoflu           drincan ongunnon,
 
- 750
- 
ða ær Israela           in æ hæfdon  
 æt godes earce,           oðþæt hie gylp beswac,
 windruncen gewit,           swa þe wurðan sceal.
 No þæt þin aldor           æfre wolde
 godes goldfatu           in gylp beran,
 
- 755
- 
ne ðy hraðor hremde,           ðeah ðe here brohte  
 Israela gestreon           in his æhte geweald,
 ac þæt oftor gecwæð           aldor ðeoda
 soðum wordum           ofer sin mægen,
 siððan him wuldres weard           wundor gecyðde,
 
- 760
- 
þæt he wære ana           ealra gesceafta  
 drihten and waldend,           se him dom forgeaf,
 unscyndne blæd           eorðan rices,
 and þu lignest nu           þæt sie lifgende,
 se ofer deoflum           dugeþum wealdeð."