Daniel

Verse Indeterminate Unknown

Gefrægn ic Hebreos         eadge lifgean
in Hierusalem,         goldhord dælan,
cyningdom habban,         swa him gecynde wæs,
siððan þurh metodes mægen         on Moyses hand
5
wearð wig gifen,         wigena mænieo,
and hie of Egyptum         ut aforon,
mægene micle.         þæt wæs modig cyn!
þenden hie þy rice         rædan moston,
burgum wealdan,         wæs him beorht wela.
10
þenden þæt folc mid him         hiera fæder wære
healdan woldon,         wæs him hyrde god,
heofonrices weard,         halig drihten,
wuldres waldend.         Se ðam werude geaf
mod and mihte,         metod alwihta,
15
þæt hie oft fela folca         feore gesceodon,
heriges helmum,         þara þe him hold ne wæs,
oðþæt hie wlenco anwod         æt winþege
deofoldædum,         druncne geðohtas.
þa hie æcræftas         ane forleton,
20
metodes mægenscipe,         swa no man scyle
his gastes lufan         wið gode dælan.
þa geseah ic þa gedriht         in gedwolan hweorfan,
Israhela cyn         unriht don,
wommas wyrcean.         þæt wæs weorc gode!
25
Oft he þam leodum         to lare sende,
heofonrices weard,         halige gastas,
þa þam werude         wisdom budon.
Hie þære snytro         soð gelyfdon
lytle hwile,         oðþæt hie langung beswac
30
eorðan dreamas         eces rædes,
þæt hie æt siðestan         sylfe forleton
drihtnes domas,         curon deofles cræft.
þa wearð reðemod         rices ðeoden,
unhold þeodum         þam þe æhte geaf.
35
Wisde him æt frymðe,         ða ðe on fruman ær ðon
wæron mancynnes         metode dyrust,
dugoða dyrust,         drihtne leofost;
herepað tæhte         to þære hean byrig,
eorlum elðeodigum,         on eðelland
40
þær Salem stod         searwum afæstnod,
weallum geweorðod.         To þæs witgan foron,
Caldea cyn,         to ceastre forð,
þær Israela         æhta wæron,
bewrigene mid weorcum;         to þam þæt werod gefor,
45
mægenþreat mære,         manbealwes georn.
Awehte þone wælnið         wera aldorfrea,
Babilones brego,         on his burhstede,
Nabochodonossor,         þurh niðhete,
þæt he secan ongan         sefan gehygdum
50
hu he Israelum         eaðost meahte
þurh gromra gang         guman oðþringan.
Gesamnode þa         suðan and norðan
wælhreow werod,         and west foran
herige hæðencyninga         to þære hean byrig.
55
Israela         eðelweardas
hæfdon lufan, lifwelan,         þenden hie let metod.
þa ic eðan gefrægn         ealdfeonda cyn
winburh wera.         þa wigan ne gelyfdon,
bereafodon þa receda wuldor         readan golde,
60
since and seolfre,         Salomones templ.
Gestrudan gestreona         under stanhliðum,
swilc eall swa þa eorlas         agan sceoldon,
oðþæt hie burga gehwone         abrocen hæfdon,
þara þe þam folce         to friðe stodon.
65
Gehlodon him to huðe         hordwearda gestreon,
feoh and frætwa,         swilc þær funden wæs,
and þa mid þam æhtum         eft siðedon,
and gelæddon eac         on langne sið
Israela cyn,         on eastwegas
70
to Babilonia,         beorna unrim,
under hand hæleð         hæðenum deman.
Nabochodonossor         him on nyd dyde
Israela bearn         ofer ealle lufen,
wæpna lafe         to weorcþeowum.
75
Onsende þa         sinra þegna
worn þæs werudes         west toferan,
þæt him þara leoda         land geheolde,
eðne eðel,         æfter Ebreum.
Het þa secan         sine gerefan
80
geond Israela         earme lafe,
hwilc þære geogoðe         gleawost wære
boca bebodes,         þe þær brungen wæs.
Wolde þæt þa cnihtas         cræft leornedon,
þæt him snytro on sefan         secgan mihte,
85
nales ðy þe he þæt moste         oððe gemunan wolde
þæt he þara gifena         gode þancode
þe him þær to duguðe         drihten scyrede.
þa hie þær fundon         þry freagleawe
æðele cnihtas         and æfæste,
90
ginge and gode         in godsæde;
an wæs Annanias,         oðer Azarias,
þridda Misael,         metode gecorene.
þa þry comon         to þeodne foran,
hearde and higeþancle,         þær se hæðena sæt,
95
cyning corðres georn,         in Caldea byrig.
þa hie þam wlancan         wisdom sceoldon,
weras Ebrea,         wordum cyðan,
higecræft heane,         þurh halig mod,
þa se beorn bebead,         Babilone weard,
100
swiðmod cyning,         sinum þegnum,
þæt þa frumgaras         be feore dæde,
þæt þam gengum þrym         gad ne wære
wiste ne wæde         in woruldlife.
þa wæs breme         Babilone weard,
105
mære and modig         ofer middangeard,
egesful ylda bearnum.         No he æ fremede,
ac in oferhygde         æghwæs lifde.
þa þam folctogan         on frumslæpe,
siððan to reste gehwearf         rice þeoden,
110
com on sefan hwurfan         swefnes woma,
hu woruld wære         wundrum geteod,
ungelic yldum         oð edsceafte.
Wearð him on slæpe         soð gecyðed,
þætte rices gehwæs         reðe sceolde gelimpan,
115
eorðan dreamas,         ende wurðan.
þa onwoc wulfheort,         se ær wingal swæf,
Babilone weard.         Næs him bliðe hige,
ac him sorh astah,         swefnes woma.
No he gemunde         þæt him meted wæs.
120
Het þa tosomne         sinra leoda
þa wiccungdom         widost bæron,
frægn þa ða mænigeo         hwæt hine gemætte,
þenden reordberend         reste wunode.
Wearð he on þam egesan         acol worden,
125
þa he ne wisse         word ne angin
swefnes sines;         het him secgan þeah.
þa him unbliðe         andswaredon
deofolwitgan         (næs him dom gearu
to asecganne         swefen cyninge):
130
"Hu magon we swa dygle,         drihten, ahicgan
on sefan þinne,         hu ðe swefnede,
oððe wyrda gesceaft         wisdom bude,
gif þu his ærest ne meaht         or areccan?"
þa him unbliðe         andswarode
135
wulfheort cyning,         witgum sinum:
"Næron ge swa eacne         ofer ealle men
modgeþances         swa ge me sægdon,
and þæt gecwædon,         þæt ge cuðon
mine aldorlege,         swa me æfter wearð,
140
oððe ic furðor         findan sceolde.
Nu ge mætinge         mine ne cunnon,
þa þe me for werode         wisdom berað.
Ge sweltað deaðe,         nymþe ic dom wite
soðan swefnes,         þæs min sefa myndgað."
145
Ne meahte þa seo mænigeo         on þam meðelstede
þurh witigdom         wihte aþencean
ne ahicgan,         þa hit forhæfed gewearð
þætte hie sædon         swefn cyninge,
wyrda gerynu,         oðþæt witga cwom,
150
Daniel to dome,         se wæs drihtne gecoren,
snotor and soðfæst,         in þæt seld gangan.
Se wæs ordfruma         earmre lafe
þære þe þam hæðenan         hyran sceolde.
Him god sealde         gife of heofnum
155
þurh hleoðorcwyde         haliges gastes,
þæt him engel godes         eall asægde
swa his mandrihten         gemæted wearð.
ða eode Daniel,         þa dæg lyhte,
swefen reccan         sinum frean,
160
sægde him wislice         wereda gesceafte,
þætte sona ongeat         swiðmod cyning
ord and ende         þæs þe him ywed wæs.
ða hæfde Daniel         dom micelne,
blæd in Babilonia         mid bocerum,
165
siððan he gesæde         swefen cyninge,
þæt he ær for fyrenum         onfon ne meahte,
Babilonie weard,         in his breostlocan.
No hwæðere þæt Daniel         gedon mihte
þæt he wolde metodes         mihte gelyfan,
170
ac he wyrcan ongan         weoh on felda
þam þe deormode         Diran heton,
se wæs on ðære ðeode         ðe swa hatte,
bresne Babilonige.         þære burge weard
anne manlican         ofer metodes est,
175
gyld of golde,         gumum arærde,
for þam þe gleaw ne wæs,         gumrices weard,
reðe and rædleas,         riht ......
þa wearð hæleða hlyst         þa hleoðor cwom
byman stefne         ofer burhware.
180
þa hie for þam cumble         on cneowum sæton,
onhnigon to þam herige         hæðne þeode,
wurðedon wihgyld,         ne wiston wræstran ræd,
efndon unrihtdom,         swa hyra aldor dyde,
mane gemenged,         mode gefrecnod.
185
Fremde folcmægen,         swa hyra frea ærest,
unræd efnde,         (him þæs æfter becwom
yfel endelean),         unriht dyde.
þær þry wæron         on þæs þeodnes byrig,
eorlas Israela,         þæt hie a noldon
190
hyra þeodnes dom         þafigan onginnan,
þæt hie to þam beacne         gebedu rærde,
ðeah ðe ðær on herige         byman sungon.
ða wæron æðelum god         Abrahames bearn,
wæron wærfæste,         wiston drihten
195
ecne uppe,         ælmihtigne.
Cnihtas cynegode         cuð gedydon,
þæt hie him þæt gold         to gode noldon
habban ne healdan,         ac þone hean cyning,
gasta hyrde,         ðe him gife sealde.
200
Oft hie to bote         balde gecwædon
þæt hie þæs wiges         wihte ne rohton,
ne hie to þam gebede         mihte gebædon
hæðen heriges wisa,         þæt hie þider hweorfan wolden,
guman to þam gyldnan gylde,         þe he him to gode geteode.
205
þegnas þeodne sægdon         þæt hie þære geþeahte wæron,
hæftas hearan,         in þisse hean byrig,
þa þis hegan ne willað,         ne þysne wig wurðigean,
þe ðu þe to wuldre         wundrum teodest.
ða him bolgenmod         Babilone weard
210
yrre andswarode,         eorlum onmælde
grimme þam gingum,         and geocre oncwæð,
þæt hie gegnunga         gyldan sceolde
oððe þrowigean         þreanied micel,
frecne fyres wylm,         nymðe hie friðes wolde
215
wilnian to þam wyrrestan,         weras Ebrea,
guman to þam golde,         þe he him to gode teode.
Noldon þeah þa hyssas         hyran larum
in hige hæðnum.         Hogedon georne
þæt æ godes         ealle gelæste,
220
and ne awacodon         wereda drihtne,
ne þan mæ gehwurfe         in hæðendom,
ne hie to facne         freoðo wilnedan,
þeah þe him se bitera deað         geboden wære.
þa wearð yrre anmod cyning,         het he ofn onhætan
225
to cwale cnihta feorum         forðam þe hie his cræftas onsocon.
þa he wæs gegleded,         swa he grimmost mihte,
frecne fyres lige,         þa he þyder folc samnode,
and gebindan het,         Babilone weard,
grim and gealhmod,         godes spelbodan.
230
Het þa his scealcas         scufan þa hyssas
in bælblyse,         beornas geonge.
Gearo wæs se him geoce gefremede;         þeah þe hie swa grome nydde
in fæðm fyres lige,         hwæðere heora feorh generede
mihtig metodes weard.         Swa þæt mænige gefrunon,
235
halige him þær help geteode,         sende him of hean rodore
god, gumena weard,         gast þone halgan.
Engel in þone ofn innan becwom         þær hie þæt aglac drugon,
freobearn fæðmum beþeahte         under þam fyrenan hrofe.
Ne mihte þeah heora wlite         gewemman owiht
240
wylm þæs wæfran liges,         þa hie se waldend nerede.
Hreohmod wæs se hæðena þeoden,         het hie hraðe bærnan.
æled wæs ungescead micel.         þa wæs se ofen onhæted,
isen eall ðurhgleded.         Hine ðær esnas mænige
wurpon wudu on innan,         swa him wæs on wordum gedemed;
245
bæron brandas on bryne         blacan fyres,
(wolde wulfheort cyning         wall onsteallan,
iserne ymb æfæste),         oðþæt up gewat
lig ofer leofum         and þurh lust gesloh
micle mare         þonne gemet wære.
250
ða se lig gewand         on laðe men,
hæðne of halgum.         Hyssas wæron
bliðemode,         burnon scealcas
ymb ofn utan,         alet gehwearf
teonfullum on teso.         ðær to geseah
255
Babilone brego.         Bliðe wæron
eorlas Ebrea,         ofestum heredon
drihten on dreame,         dydon swa hie cuðon
ofne on innan,         aldre generede.
Guman glædmode         god wurðedon,
260
under þæs fæðme         þe geflymed wearð
frecne fyres hæto.         Freobearn wurdon
alæten liges gange,         ne hie him þær lað gedydon.
Næs him se sweg to sorge         ðon ma þe sunnan scima,
ne se bryne beot mæcgum         þe in þam beote wæron,
265
ac þæt fyr fyr scyde         to ðam þe ða scylde worhton,
hwearf on þa hæðenan hæftas         fram þam halgan cnihton,
werigra wlite minsode,         þa ðe ðy worce gefægon.
Geseah ða swiðmod cyning,         ða he his sefan ontreowde,
wundor on wite agangen;         him þæt wræclic þuhte.
270
Hyssas hale hwurfon         in þam hatan ofne,
ealle æfæste ðry;         him eac þær wæs
an on gesyhðe,         engel ælmihtiges.
Him þær on ofne         owiht ne derede,
ac wæs þær inne         ealles gelicost
275
efne þonne on sumera         sunne scineð,
and deaw dryge         on dæge weorðeð,
winde geondsawen.         þæt wæs wuldres god
þe hie generede         wið þam niðhete.
ða Azarias         ingeþancum
280
hleoðrade halig         þurh hatne lig,
dreag dæda georn,         drihten herede,
wer womma leas,         and þa word acwæð:
"Metod alwihta, hwæt!         þu eart mihtum swið
niðas to nergenne.         Is þin nama mære,
285
wlitig and wuldorfæst         ofer werðeode.
Siendon þine domas         in daga gehwam
soðe and geswiðde         and gesigefæste,
swa þu eac sylfa eart.        
Syndon þine willan         on woruldspedum
290
rihte and gerume,         rodora waldend.
Geoca user georne nu,         gasta scyppend,
and þurh hyldo help,         halig drihten,
nu we þec for þreaum         and for ðeonydum
and for eaðmedum         arna biddað,
295
lige belegde.         We ðæs lifgende
worhton on worulde,         eac ðon wom dyde
user yldran;         for oferhygdum
bræcon bebodo         burhsittende,
had oferhogedon         halgan lifes.
300
Siendon we towrecene         geond widne grund,
heapum tohworfene,         hyldelease;
is user lif         geond landa fela
fracoð and gefræge         folca manegum,
þa usic bewræcon         to þæs wyrrestan
305
eorðcyninga         æhta gewealde,
on hæft heorugrimra,         and we nu hæðenra
þeowned þoliað.         þæs þe þanc sie,
wereda wuldorcyning,         þæt þu us þas wrace teodest.
Ne forlet þu usic ane,         ece drihten,
310
for ðam miltsum         ðe ðec men hligað,
and for ðam treowum         þe þu, tirum fæst,
niða nergend,         genumen hæfdest
to Abrahame         and to Isaace
and to Iacobe,         gasta scyppend.
315
þu him þæt gehete         þurh hleoðorcwyde,
þæt þu hyra frumcyn         in fyrndagum
ican wolde,         þætte æfter him
on cneorissum         cenned wurde,
and seo mænigeo         mære wære,
320
had to hebbanne         swa heofonsteorran
bebugað bradne hwyrft,         oððe brimfaroþes,
sæfaroða sand,         geond sealtne wæg
in eare gryndeð,         þæt his unrim a
in wintra worn         wurðan sceolde.
325
Fyl nu frumspræce,         ðeah heora fea lifigen!
Wlitiga þinne wordcwyde         and þin wuldor on us!
Gecyð cræft and miht         þæt þa Caldeas
and folca fela         gefrigen habbað,
ða þe under heofenum         hæðene lifigeað,
330
and þæt þu ana eart         ece drihten,
weroda waldend,         woruldgesceafta,
sigora settend,         soðfæst metod!"
Swa se halga wer         hergende wæs
metodes miltse         and his mihta sped
335
rehte þurh reorde.         ða of roderum wæs
engel ælbeorht         ufan onsended,
wlitescyne wer         on his wuldorhaman,
se him cwom to frofre         and to feorhnere
mid lufan and mid lisse.         Se ðone lig tosceaf,
340
halig and heofonbeorht,         hatan fyres,
tosweop hine and toswende         þurh þa swiðan miht,
ligges leoman,         þæt hyra lice ne wæs
owiht geegled,         ac he on andan sloh
fyr on feondas         for fyrendædum.
345
þa wæs on þam ofne,         þær se engel becwom,
windig and wynsum,         wedere gelicost
þonne hit on sumeres tid         sended weorðeð
dropena drearung         on dæges hwile,
wearmlic wolcna scur.         Swylc bið wedera cyst,
350
swylc wæs on þam fyre         frean mihtum
halgum to helpe.         Wearð se hata lig
todrifen and todwæsced         þær þa dædhwatan
geond þone ofen eodon,         and se engel mid,
feorh nerigende,         se ðær feorða wæs,
355
Annanias         and Azarias
and Misael.         þær þa modhwatan
þry on geðancum         ðeoden heredon,
bædon bletsian         bearn Israela
eall landgesceaft         ecne drihten,
360
ðeoda waldend.         Swa hie þry cwædon,
modum horsce,         þurh gemæne word:
"ðe gebletsige,         bylywit fæder,
woruldcræfta wlite         and weorca gehwilc!
Heofonas and englas,         and hluttor wæter,
365
þa ðe ofer roderum         on rihtne gesceaft
wuniað in wuldre,         ða þec wurðiað!
And þec, ælmihtig,         ealle gesceafte,
rodorbeorhtan tunglu,         þa þe ryne healdað,
sunna and mona,         sundor anra gehwilc
370
herige in hade!         And heofonsteorran,
deaw and deor scur,         ða ðec domige!
And þec, mihtig god,         gastas lofige!
Byrnende fyr         and beorht sumor
nergend hergað!         Niht somod and dæg,
375
and þec landa gehwilc,         leoht and þeostro,
herige on hade,         somod hat and ceald!
And þec, frea mihtig,         forstas and snawas,
winterbiter weder         and wolcenfaru,
lofige on lyfte!         And þec ligetu,
380
blace, berhtmhwate,         þa þec bletsige!
Eall eorðan grund,         ece drihten,
hyllas and hrusan         and hea beorgas,
sealte sæwægas,         soðfæst metod,
eastream yða         and upcyme,
385
wætersprync wylla,         ða ðec wurðiað!
Hwalas ðec herigað,         and hefonfugolas,
lyftlacende,         þa ðe lagostreamas,
wæterscipe wecgað!         And wildu deor
and neata gehwilc         naman bletsie!
390
And manna bearn         modum lufiað,
and þec Israela,         æhta scyppend,
herigað in hade,         herran sinne!
And þec haligra         heortan cræftas,
soðfæstra gehwæs         sawle and gastas,
395
lofiað liffrean,         lean sellende
eallum eadmodum,         ece drihten!
Annanias ðec         and Adzarias
and Misael         metod domige
breostgeðancum!         We þec bletsiað,
400
frea folca gehwæs,         fæder ælmihtig,
soð sunu metodes,         sawla nergend,
hæleða helpend,         and þec, halig gast,
wurðiað in wuldre,         witig drihten!
We ðec herigað,         halig drihten,
405
and gebedum bremað!         þu gebletsad eart,
gewurðad wideferhð         ofer worulde hrof,
heahcyning heofones,         halgum mihtum,
lifes leohtfruma,         ofer landa gehwilc!"
ða þæt ehtode         ealdor þeode,
410
Nabochodonossor,         wið þam nehstum
folcgesiðum:         "þæt eower fela geseah,
þeode mine,         þæt we þry sendon,
geboden to bæle         in byrnende
fyres leoman.         Nu ic þær feower men
415
geseo to soðe,         nales me sefa leogeð."
ða cwæð se ðe wæs         cyninges ræswa,
wis and wordgleaw:         "þæt is wundra sum
þæt we ðær eagum         on lociað.
Geðenc, ðeoden min,         þine gerysna!
420
Ongyt georne         hwa þa gyfe sealde
gingum gædelingum!         Hie god herigað,
anne ecne,         and ealles him
be naman gehwam         on neod sprecað,
þanciað þrymmes         þristum wordum,
425
cweðað he sie ana         ælmihtig god,
witig wuldorcyning,         worlde and heofona.
Aban þu þa beornas,         brego Caldea,
ut of ofne.         Nis hit owihtes god
þæt hie sien on þam laðe         leng þonne þu þurfe."
430
Het þa se cyning to him         cnihtas gangan.
Hyssas hearde         hyrdon lare,
cyrdon cynegode         swa hie gecyðde wæron,
hwurfon hæleð geonge         to þam hæðenan foran.
Wæron þa bende forburnene         þe him on banum lagon,
435
laðsearo leoda cyninges,         and hyra lice geborgen.
Næs hyra wlite gewemmed,         ne nænig wroht on hrægle,
ne feax fyre beswæled,         ac hie on friðe drihtnes
of ðam grimman gryre         glade treddedon,
gleawmode guman,         on gastes hyld.
440
ða gewat se engel up         secan him ece dreamas
on heanne hrof         heofona rices,
heh þegn and hold         halgum metode.
Hæfde on þam wundre gewurðod         ðe þa gewyrhto ahton.
Hyssas heredon drihten         for þam hæðenan folce,
445
septon hie soðcwidum         and him sædon fela
soðra tacna,         oðþæt he sylfa gelyfde
þæt se wære mihta waldend         se ðe hie of ðam mirce generede.
Gebead þa se bræsna         Babilone weard
swiðmod sinum leodum,         þæt se wære his aldre scyldig,
450
se ðæs onsoce         þætte soð wære
mære mihta waldend,         se hie of þam morðre alysde.
Agæf him þa his leoda lafe         þe þær gelædde wæron
on æht ealdfeondum,         þæt hie are hæfdon.
Wæs heora blæd in Babilone,         siððan hie þone bryne fandedon,
455
dom wearð æfter duguðe gecyðed,         siððan hie drihtne gehyrdon.
Wæron hyra rædas rice,         siððan hie rodera waldend,
halig heofonrices weard,         wið þone hearm gescylde.
þa ic secan gefrægn         soðum wordum,
siððan he wundor onget,        
460
Babilone weard,         þurh fyres bryne,
hu þa hyssas þry         hatan ofnes,
færgryre fyres,         oferfaren hæfdon.
Wylm þurhwodon,         swa him wiht ne sceod
grim gleda nið,         godes spelbodan,
465
frecnan fyres,         ac him frið drihtnes
wið þæs egesan gryre         aldor gescylde.
ða se ðeoden ongan         geðinges wyrcan;
het þa tosomne         sine leode,
and þa on þam meðle         ofer menigo bebead
470
wyrd gewordene         and wundor godes,
þætte on þam cnihtum         gecyðed wæs:
"Onhicgað nu         halige mihte,
wise wundor godes!         We gesawon
þæt he wið cwealme gebearh         cnihtum on ofne,
475
lacende lig,         þam þe his lof bæron;
forþam he is ana         ece drihten,
dema ælmihtig,         se ðe him dom forgeaf,
spowende sped,         þam þe his spel berað.
Forðon witigað         þurh wundor monig
480
halgum gastum         þe his hyld curon.
Cuð is þæt me Daniel         dyglan swefnes
soð gesæde,         þæt ær swiðe oðstod
manegum on mode         minra leoda,
forþam ælmihtig         eacenne gast
485
in sefan sende,         snyttro cræftas."
Swa wordum spræc         werodes ræswa,
Babilone weard,         siððan he beacen onget,
swutol tacen godes.         No þy sel dyde,
ac þam æðelinge         oferhygd gesceod,
490
wearð him hyrra hyge         and on heortan geðanc
mara on modsefan         þonne gemet wære,
oðþæt hine mid nyde         nyðor asette
metod ælmihtig,         swa he manegum deð
þara þe þurh oferhyd         up astigeð.
495
þa him wearð on slæpe         swefen ætywed,
Nabochodonossor;         him þæt neh gewearð.
þuhte him þæt on foldan         fægre stode
wudubeam wlitig,         se wæs wyrtum fæst,
beorht on blædum.         Næs he bearwe gelic,
500
ac he hlifode         to heofontunglum,
swilce he oferfæðmde         foldan sceatas,
ealne middangeard,         oð merestreamas,
twigum and telgum.         ðær he to geseah,
þuhte him þæt se wudubeam         wilddeor scylde,
505
ane æte         eallum heolde,
swylce fuglas eac         heora feorhnere
on þæs beames         bledum name.
ðuhte him þæt engel         ufan of roderum
stigan cwome         and stefne abead,
510
torhtan reorde.         Het þæt treow ceorfan
and þa wildan deor         on weg fleon,
swylce eac þa fugolas,         þonne his fyll come.
Het þonne besnædan         seolfes blædum,
twigum and telgum,         and þeh tacen wesan,
515
wunian wyrtruman         þæs wudubeames
eorðan fæstne,         oðþæt eft cyme
grene bleda,         þonne god sylle.
Het eac gebindan         beam þone miclan
ærenum clammum         and isernum,
520
and gesæledne         in susl don,
þæt his mod wite         þæt migtigra
wite wealdeð         þonne he him wið mæge.
þa of slæpe onwoc,         (swefn wæs æt ende),
eorðlic æðeling,         him þæs egesa stod,
525
gryre fram ðam gaste         ðe þyder god sende.
Het þa tosomne         sine leode,
folctogan feran,         frægn ofer ealle
swiðmod cyning         hwæt þæt swefen bude,
nalles þy he wende         þæt hie hit wiston,
530
ac he cunnode         hu hie cweðan woldon.
ða wæs to ðam dome         Daniel haten,
godes spelboda.         Him wæs gæst geseald,
halig of heofonum,         se his hyge trymede.
On þam drihtenweard         deopne wisse
535
sefan sidne geþanc         and snytro cræft,
wisne wordcwide.         Oft he wundor manig,
metodes mihta,         for men ætbær.
þa he secgan ongan         swefnes woman,
heahheort and hæðen         heriges wisa,
540
ealne þone egesan         þe him eowed wæs.
Bæd hine areccan         hwæt seo run bude,
hofe haligu word         and in hige funde
to gesecganne         soðum wordum
hwæt se beam bude         þe he blican geseah,
545
and him witgode         wyrda geþingu.
He ða swigode,         hwæðere soð ongeat,
Daniel æt þam dome,         þæt his drihten wæs,
gumena aldor,         wið god scyldig.
Wandode se wisa,         hwæðre he worde cwæð,
550
æcræftig ar,         to þam æðelinge:
"þæt is, weredes weard,         wundor unlytel,
þæt þu gesawe         þurh swefen cuman,
heofonheane beam         and þa halgan word,
yrre and egeslicu,         þa se engel cwæð,
555
þæt þæt treow sceolde,         telgum besnæded,
foran afeallan,         þæt ær fæste stod,
and þonne mid deorum         dreamleas beon,
westen wunian,         and his wyrtruman
foldan befolen,         fyrstmearc wesan
560
stille on staðole,         swa seo stefn gecwæð,
ymb seofon tida         sæde eft onfon.
Swa þin blæd lið.         Swa se beam geweox,
heah to heofonum,         swa þu hæleðum eart
ana eallum         eorðbuendum
565
weard and wisa.         Nis þe wiðerbreca,
man on moldan,         nymðe metod ana.
Se ðec aceorfeð         of cyningdome,
and ðec wineleasne         on wræc sendeð,
and þonne onhweorfeð         heortan þine,
570
þæt þu ne gemyndgast         æfter mandreame,
ne gewittes wast         butan wildeora þeaw,
ac þu lifgende         lange þrage
heorta hlypum         geond holt wunast.
Ne bið þec mælmete         nymþe mores græs,
575
ne rest witod,         ac þec regna scur
weceð and wreceð         swa wildu deor,
oðþæt þu ymb seofon winter         soð gelyfest,
þæt sie an metod         eallum mannum,
reccend and rice,         se on roderum is.
580
Is me swa þeah willa         þæt se wyrtruma
stille wæs on staðole,         swa seo stefn gecwæð,
and ymbe seofan tide         sæde onfenge.
Swa þin rice         restende bið,
anwalh for eorlum,         oðþæt þu eft cymst.
585
Gehyge þu, frea min,         fæstlicne ræd.
Syle ælmyssan,         wes earmra hleo,
þinga for ðeodne,         ær ðam seo þrah cyme
þæt he þec aworpe         of woruldrice.
Oft metod alæt         monige ðeode
590
wyrcan bote,         þonne hie woldon sylfe,
fyrene fæstan,         ær him fær godes
þurh egesan gryre         aldre gesceode."
No þæs fela Daniel         to his drihtne gespræc
soðra worda         þurh snytro cræft,
595
þæt þæs a se rica         reccan wolde,
middangeardes weard,         ac his mod astah,
heah fram heortan;         he þæs hearde ongeald.
Ongan ða gyddigan         þurh gylp micel
Caldea cyning         þa he ceastergeweorc,
600
Babilone burh,         on his blæde geseah,
Sennera feld         sidne bewindan,
heah hlifigan;         þæt se heretyma
werede geworhte         þurh wundor micel,
wearð ða anhydig         ofer ealle men,
605
swiðmod in sefan,         for ðære sundorgife
þe him god sealde,         gumena rice,
world to gewealde         in wera life:
"ðu eart seo micle         and min seo mære burh
þe ic geworhte         to wurðmyndum,
610
rume rice.         Ic reste on þe,
eard and eðel,         agan wille."
ða for ðam gylpe         gumena drihten
forfangen wearð         and on fleam gewat,
ana on oferhyd         ofer ealle men.
615
Swa wod wera         on gewindagum
geocrostne sið         in godes wite,
ðara þe eft lifigende         leode begete,
Nabochodonossor,         siððan him nið godes,
hreð of heofonum,         hete gesceode.
620
Seofon winter samod         susl þrowode,
wildeora westen,         winburge cyning.
ða se earfoðmæcg         up locode,
wilddeora gewita,         þurh wolcna gang.
Gemunde þa on mode         þæt metod wære,
625
heofona heahcyning,         hæleða bearnum
ana ece gast.         þa he eft onhwearf
wodan gewittes,         þær þe he ær wide bær
herewosan hige,         heortan getenge.
þa his gast ahwearf         in godes gemynd,
630
mod to mannum,         siððan he metod onget.
Gewat þa earmsceapen         eft siðian,
nacod nydgenga,         nið geðafian,
wundorlic wræcca         and wæda leas,
mætra on modgeðanc,         to mancynne,
635
ðonne gumena weard         in gylpe wæs.
Stod middangeard         æfter mandrihtne,
eard and eðel         æfter þam æðelinge,
seofon winter samod,         swa no swiðrode
rice under roderum         oðþæt se ræswa com.
640
þa wæs eft geseted         in aldordom
Babilone weard,         hæfde beteran ðeaw,
leohtran geleafan         in liffruman,
þætte god sealde         gumena gehwilcum
welan swa wite,         swa he wolde sylf.
645
Ne lengde þa         leoda aldor
witegena wordcwyde,         ac he wide bead
metodes mihte         þær he meld ahte,
siðfæt sægde         sinum leodum,
wide waðe         þe he mid wilddeorum ateah,
650
oðþæt him frean godes         in gast becwom
rædfæst sefa,         ða he to roderum beseah.
Wyrd wæs geworden,         wundor gecyðed,
swefn geseðed,         susl awunnen,
dom gedemed,         swa ær Daniel cwæð,
655
þæt se folctoga         findan sceolde
earfoðsiðas         for his ofermedlan.
Swa he ofstlice         godspellode
metodes mihtum         for mancynne,
siððan in Babilone         burhsittendum
660
lange hwile         lare sægde,
Daniel domas.         Siððan deora gesið,
wildra wærgenga,         of waðe cwom,
Nabochodonossor         of niðwracum,
siððan weardode         wide rice,
665
heold hæleða gestreon         and þa hean burh,
frod, foremihtig         folca ræswa,
Caldea cyning,         oðþæt him cwelm gesceod,
swa him ofer eorðan         andsaca ne wæs
gumena ænig         oðþæt him god wolde
670
þurh hryre hreddan         hea rice.
Siððan þær his aferan         ead bryttedon,
welan, wunden gold,         in þære widan byrig,
ealhstede eorla,         unwaclice,
heah hordmægen,         þa hyra hlaford læg.
675
ða in ðære ðeode awoc         his þæt þridde cneow.
Wæs Baldazar         burga aldor,
weold wera rices,         oðþæt him wlenco gesceod,
oferhyd egle.         ða wæs endedæg
ðæs ðe Caldeas         cyningdom ahton.
680
ða metod onlah         Medum and Persum
aldordomes         ymb lytel fæc,
let Babilone         blæd swiðrian,
þone þa hæleð         healdan sceoldon.
Wiste he ealdormen         in unrihtum,
685
ða ðe ðy rice         rædan sceoldon.
ða þæt gehogode         hamsittende,
Meda aldor,         þæt ær man ne ongan,
þæt he Babilone         abrecan wolde,
alhstede eorla,         þær æðelingas
690
under wealla hleo         welan brytnedon.
þæt wæs þara fæstna         folcum cuðost,
mæst and mærost         þara þe men bun,
Babilon burga,         oðþæt Baldazar
þurh gylp grome         godes frasade.
695
Sæton him æt wine         wealle belocene,
ne onegdon na         orlegra nið,
þeah ðe feonda folc         feran cwome
herega gerædum         to þære heahbyrig
þæt hie Babilone         abrecan mihton.
700
Gesæt þa to symble         siðestan dæge
Caldea cyning         mid cneomagum,
þær medugal wearð         mægenes wisa.
Het þam æðelum beran         Israela gestreon,
huslfatu halegu,         on hand werum,
705
þa ær Caldeas         mid cyneðrymme,
cempan in ceastre,         clæne genamon,
gold in Gerusalem,         ða hie Iudea
blæd forbræcon         billa ecgum,
and þurh hleoðorcyme,         herige genamon
710
beorhte frætwe.         ða hie tempel strudon,
Salomanes seld,         swiðe gulpon.
ða wearð bliðemod         burga aldor,
gealp gramlice         gode on andan,
cwæð þæt his hergas         hyrran wæron
715
and mihtigran         mannum to friðe
þonne Israela         ece drihten.
Him þæt tacen wearð         þær he to starude,
egeslic for eorlum         innan healle,
þæt he for leodum         ligeword gecwæð,
720
þa þær in egesan         engel drihtnes
let his hand cuman         in þæt hea seld,
wrat þa in wage         worda gerynu,
baswe bocstafas,         burhsittendum.
ða wearð folctoga         forht on mode,
725
acul for þam egesan.         Geseah he engles hand
in sele writan         Sennera wite.
þæt gyddedon         gumena mænigeo,
hæleð in healle,         hwæt seo hand write
to þam beacne         burhsittendum.
730
Werede comon         on þæt wundor seon.
Sohton þa swiðe         in sefan gehydum,
hwæt seo hand write         haliges gastes.
Ne mihton arædan         runcræftige men
engles ærendbec,         æðelinga cyn,
735
oðþæt Daniel com,         drihtne gecoren,
snotor and soðfæst,         in þæt seld gangan.
ðam wæs on gaste         godes cræft micel,
to þam ic georne gefrægn         gyfum ceapian
burhge weardas         þæt he him bocstafas
740
arædde and arehte,         hwæt seo run bude.
Him æcræftig         andswarode,
godes spelboda,         gleaw geðances:
"No ic wið feohsceattum         ofer folc bere
drihtnes domas,         ne ðe dugeðe can,
745
ac þe unceapunga         orlæg secge,
worda gerynu,         þa þu wendan ne miht.
þu for anmedlan         in æht bere
huslfatu halegu,         on hand werum.
On þam ge deoflu         drincan ongunnon,
750
ða ær Israela         in æ hæfdon
æt godes earce,         oðþæt hie gylp beswac,
windruncen gewit,         swa þe wurðan sceal.
No þæt þin aldor         æfre wolde
godes goldfatu         in gylp beran,
755
ne ðy hraðor hremde,         ðeah ðe here brohte
Israela gestreon         in his æhte geweald,
ac þæt oftor gecwæð         aldor ðeoda
soðum wordum         ofer sin mægen,
siððan him wuldres weard         wundor gecyðde,
760
þæt he wære ana         ealra gesceafta
drihten and waldend,         se him dom forgeaf,
unscyndne blæd         eorðan rices,
and þu lignest nu         þæt sie lifgende,
se ofer deoflum         dugeþum wealdeð."